Zasadniczo wyrok skazujący na karę pozbawienia wolności związany jest z koniecznością odbycia kary. Przerwa w karze pomaga złagodzić negatywne konsekwencje takiego wyroku i umożliwia skazanemu już odbywającemu karę pozbawienia wolności w zakładzie karnym opuszczenie zakładu karnego na pewien czas.
Należy jednakże podkreślić, że przerwa w karze ma charakter wyjątkowy i jako odstępstwo od ciągłego wykonywania kary powinna być udzielana tylko z uwzględnieniem wąskiego rozumienia przesłanek ustawowych, gdy zachodzą ważne przyczyny dotyczące skazanego.
Obligatoryjne udzielenie przerwy w karze.
Kodeks Karny Wykonawczy różnicuje przypadki, kiedy sąd musi obowiązkowo orzec o przerwie w karze pozbawienia wolności, a kiedy jest to z jego strony jedynie fakultatywne.
Podstawy obligatoryjnego udzielenia przerwy są identyczne z przesłankami obligatoryjnego udzielenia odroczenia wykonywania kary pozbawienia wolności. Zgodnie z artykułem 153 § 1 Kodeksu Karnego Wykonawczego, Sąd penitencjarny udziela obligatoryjnie przerwy w wykonaniu kary w wypadku określonym w art. 150 § 1 do czasu ustania przeszkody, a zatem w przypadku choroby psychicznej lub innej ciężkiej choroby uniemożliwiającej wykonywanie tej kary. Za ciężką chorobę uznaje się taki stan skazanego, w którym umieszczenie go w zakładzie karnym może zagrażać życiu lub spowodować dla jego zdrowia poważne niebezpieczeństwo. W takim przypadku Sąd powinien podjąć decyzję po przeprowadzaniu opinii biegłych, którzy ocenią stan zdrowia skazanego.
Fakultatywne udzielenie przerwy w karze.
Zgodnie z art. 153 § 2 Kodeksu Karnego Wykonawczego, Sąd penitencjarny może udzielić przerwy w wykonaniu kary pozbawienia wolności, jeżeli przemawiają za tym ważne względy rodzinne lub osobiste.
Użyte w przepisie określenie „ważne względy rodzinne lub osobiste” jest niejednoznaczne, co w praktyce może powodować wiele trudności w ocenie konkretnej sytuacji. Ważność tych względów musi być postrzegana jako zdarzenie tak bardzo wyjątkowe, że obecność skazanego jest absolutnie niezbędna do zagwarantowania bytu czy opieki nad członkiem rodziny. Może to mieć też miejsce tylko wówczas, gdy celu tego nie można osiągnąć w żaden inny sposób niż przez udzielenie przerwy w karze.
Należy pamiętać, że „ważnych względów rodzinnych lub osobistych” nie można mylić z naturalnymi skutkami odbywania kary pozbawienia wolności, a do takich należy zarówno pogorszenie sytuacji materialnej członków rodziny skazanego, na których utrzymanie łożył on przed osadzeniem, jak i ich stanu psychicznego, co odnosi się zwłaszcza do małoletnich dzieci, które nie rozumieją przyczyn rozłąki z ojcem i cierpią z tego powodu. Są to bowiem oczywiste następstwa wykonywania kary o charakterze izolacyjnym, które dotykają znakomitą większość rodzin osób osadzonych w zakładzie karnym. Nie mogą one stanowić podstawy udzielenia przerwy w karze, poza sytuacjami skrajnymi, gdy odbywanie przez skazanego kary pozbawienia wolności pozbawiałoby jego najbliższych jakichkolwiek źródeł utrzymania czy wsparcia.
To czy przerwa w wykonaniu kary pozbawienia wolności zostanie skazanemu udzielona, będzie zależeć w dużej części od tego, czy do poprawy istniejącej poza zakładem karnym sytuacji niezbędny jest udział samego skazanego.
Okres udzielenia przerwy w karze.
Przerwa w wykonaniu kary pozbawienia wolności z ważnych względów rodzinnych lub osobistych może być udzielona na okres do roku. W praktyce oznacza to, że sąd penitencjarny może udzielić jednej przerwy na okres do roku, lub kilku przerw, których łączny okres nie przekroczy jednego roku.
Zasadą jest, że nie można udzielić przerwy przed upływem roku od dnia ukończenia poprzedniej przerwy i powrotu po niej do zakładu karnego, chyba że zachodzi wypadek choroby psychicznej lub innej ciężkiej choroby skazanego albo inny wypadek losowy. W tych sytuacjach nowa przerwa może być udzielona bezpośrednio po odbyciu poprzedniej przerwy, a więc przed upływem roku, nawet bez konieczności powrotu skazanego do zakładu karnego. Wypadek losowy jako jedna z przesłanek odstępstwa od zasady określonej w art. 153 § 3 to zdarzenie nagłe o charakterze wyjątkowym, które dotknęło skazanego lub jego najbliższych (śmierć, pożar, powódź lub inna klęska żywiołowa itp.), którego konsekwencje są na tyle istotne, że uzasadniają udzielenie przerwy.
Warunkowe zwolnienie z odbycia reszty kary.
Zgodnie z art. 155 Kodeksu Karnego Wykonawczego, jeżeli przerwa w wykonaniu kary pozbawienia wolności trwała co najmniej rok, a skazany odbył co najmniej 6 miesięcy kary – sąd penitencjarny może warunkowo zwolnić skazanego z odbycia reszty kary na zasadach określonych w art. 77 Kodeksu karnego, przy czym zwolnienie może nastąpić w każdym czasie.
Pomoc Adwokata
Pamiętaj, że jeśli potrzebujesz adwokata, to chętnie Ci pomogę. Doradzam klientom z obszaru całej Polski, w tym również w ramach konsultacji online oraz porad telefonicznych. Zapraszam serdecznie do zapoznania się z moją ofertą oraz do kontaktu!
