Pozbawienie władzy rodzicielskiej – kiedy jest możliwe?
Pozbawienie władzy rodzicielskiej jest najsurowszym środkiem, który może zastosować Sąd w trosce o dobro dziecka. Podstawą przy podejmowaniu takiej decyzji przez Sąd są przepisy Kodeksu Rodzinnego i Opiekuńczego. Sąd ma także możliwość by zdecydować o pozbawieniu władzy rodzicielskiej w wyroku orzekającym rozwiązanie małżeństwa lub separację albo unieważniającym małżeństwo.
Należy pamiętać, że każda sprawa, która dotyczy małoletnich dzieci, budzi wiele emocji. Sprawy o pozbawienie władzy rodzicielskiej należą właśnie do kategorii takich emocjonalnych i trudnych spraw.
Złożenie wniosku o pozbawienie władzy rodzicielskiej i przeprowadzenie postępowania sądowego jest wymagającą czynnością, do której należy się prawidłowo przygotować, dlatego też chcąc wystąpić z takim wnioskiem, warto rozważyć powierzenie przygotowania pisma oraz poprowadzenia sprawy przed sądem cywilnym adwokatowi mającemu doświadczenie w sprawach rodzinnych. Co ważne, sprawa dotycząca władzy rodzicielskiej z pomocą doświadczonego pełnomocnika gwarantuje poczucie bezpieczeństwa i redukuje stres.
Jeżeli znaleźli się Państwo w podobnej sytuacji, serdecznie zapraszam do kontaktu: www.kancelariawach.pl
Przyczyny pozbawienia władzy rodzicielskiej.
Kodeks Rodzinny i Opiekuńczy wskazuje, że do przesłanek pozbawienia władzy rodzicielskiej należą: trwała przeszkoda w wykonywaniu władzy rodzicielskiej; nadużycie władzy rodzicielskiej; rażące zaniedbanie obowiązków rodziców względem dziecka; a także nieustanie przyczyn umieszczenia dziecka w pieczy zastępczej mimo udzielonej rodzicom pomocy, w szczególności trwałe nieinteresowanie się dzieckiem.
Trwała przeszkoda w wykonywaniu władzy rodzicielskiej to taka, która wedle przewidywań będzie istniała przez długi czas, niedający się ustalić albo wprawdzie możliwy do przewidzenia, ale obejmujący dłuższy okres (np. wyjazd na stałe poza granice kraju, długotrwały brak zainteresowania sprawami dziecka, odbywanie długotrwałej kary pozbawienia wolności, ciężka i długotrwała choroba uniemożliwiająca wykonywanie władzy rodzicielskiej).
Zarówno nadużycie władzy rodzicielskiej, jak i rażące zaniedbanie obowiązków rodziców względem dziecka sprowadzają się do zawinionego naruszania obowiązków rodzicielskich. Wśród nich wymienić można nadużywanie alkoholu przez rodziców, ich rozwiązły tryb życia, uprawianie przestępczego procederu (np. utrzymywanie się z kradzieży), uchylanie się od świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, stosowanie kar cielesnych wobec dziecka, wykorzystywanie dziecka do czynów nierządnych, w tym nakłanianie go do uprawiania prostytucji, wychowywanie dziecka we wrogości do drugiego z rodziców. Popełnienie przestępstw przez rodziców również może uzasadniać pozbawienie ich władzy rodzicielskiej, w szczególności: znęcanie się fizyczne lub psychiczne nad małoletnim, rozpijanie małoletniego, porzucenie małoletniego.
Skutki pozbawienia rodzica władzy rodzicielskiej.
Rodzic, któremu zostaje odebrana władza rodzicielska, nie może podejmować żadnych decyzji dotyczących dziecka (np. wybór lekarza, szkoły czy wyjazdu na wakacje), reprezentować dziecka, w jakikolwiek sposób zarządzać majątkiem dziecka.
Nie oznacza to jednak, że takiemu rodzicowi zostaje odebrane również prawo do kontaktu z dzieckiem. Kontaktów z dzieckiem sąd może zakazać jedynie w sytuacji, w której kontakt ten zagraża życiu, zdrowiu, bezpieczeństwu lub wpływa demoralizująco na dziecko. Nie wygasa także obowiązek alimentacyjny rodzica względem dziecka. Dziecko także nadal dziedziczy po zmarłym rodzicu, który został uprzednio pozbawiony władzy rodzicielskiej.
W praktyce wygląda to tak, że, jeśli jeden z rodziców zostanie całkowicie pozbawiony władzy rodzicielskiej, oznacza to, że drugi rodzic, który posiada pełnię władzy, może samodzielnie decydować o wychowaniu dziecka, zarządzać jego majątkiem i reprezentować bez jakiejkolwiek zgody i wiedzy rodzica pozbawionego całkowicie władzy rodzicielskiej.
Jak wygląda postępowanie sądowe w sprawie o pozbawienie władzy rodzicielskiej?
Sprawa o pozbawienie władzy rodzicielskiej może zostać wszczęta na wniosek któregoś z rodziców lub z urzędu. Złożenie wniosku o pozbawienie władzy rodzicielskiej to koszt 100 zł.
Uczestnikami postępowania o pozbawienie praw rodzicielskich są rodzice dziecka, wobec którego toczy się postępowanie oraz wnioskodawca. Wnioskodawcą w sprawie o pozbawienie władzy rodzicielskiej najczęściej jest jeden z rodziców. Małoletnie dziecko nie jest uczestnikiem postępowania.
W sprawie o pozbawienie władzy rodzicielskiej konieczne jest przedstawienie dowodów uzasadniających złożony wniosek oraz powołanie świadków, którzy potwierdzą okoliczności wskazane we wniosku. Czasem zdarza się także, że sąd dopuszcza niektóre dowody z urzędu. Często w sprawie o pozbawienie władzy rodzicielskiej przeprowadzana jest także opinia biegłych z Opiniodawczego Zespołu Sądowych Specjalistów.
