W polskim prawie przewidziana jest możliwość zamiany przez Sąd orzeczonej prawomocnym wyrokiem skazującym kary ograniczenia wolności na zastępczą karę pozbawienia wolności, co może się wydarzyć, gdy osoba skazana orzeczonej kary nie wykonuje. Należy zaznaczyć, że wykonanie kary ograniczenia wolności jest kontrolowane przez sąd i sądowego kuratora zawodowego. Jeśli skazany będzie uchylał się od wykonania kary, sąd może wszcząć postępowanie, w wyniku którego wolnościową karę ograniczenia wolności może zamienić na karę pozbawienia wolności w zakładzie karnym.
Na czym polega kara ograniczenia wolności?
Kara ograniczenia jest karą wolnościową i polega na obowiązku wykonywania nieodpłatnej, kontrolowanej pracy na cele społeczne w wymiarze od 20 do 40 godzina miesięcznie (art. 34 § 1a pkt 1 Kodeksu Karnego) albo na potrąceniu od 10% do 25% wynagrodzenia za pracę w stosunku miesięcznym na cel społeczny wskazany przez sąd (art. 34 § 1a pkt 4 Kodeksu Karnego). Możliwe jest orzeczenie obydwu obowiązków równocześnie. Zgodnie z art. 34 Kodeksu Karnego, kara ograniczenia wolności trwa najkrócej miesiąc, najdłużej 2 lata. Pomimo tego, iż jest to kara wolnościowa, to jest ona okresem próby dla skazanego. W trakcie wykonywania kary skazany nie może bez zgody sądu zmieniać miejsca stałego pobytu, a nadto zobowiązany jest udzielać wyjaśnień dotyczących przebiegu kary.
Kiedy Sąd może zarządzić wykonanie zastępczej kary pozbawienia wolności?
Sądowy kurator zawodowy kieruje do sądu wniosek o zamianę kary wolnościowej na zastępczą karę pozbawienia wolności, kiedy osoba skazana nie stawi się na wezwanie kuratora; oświadczy, że nie wyraża zgody na podjęcie pracy; nie podejmie pracy w wyznaczonym terminie lub w inny sposób uchyla się od odbywania kary ograniczenia wolności lub wykonania ciążących na niej obowiązków. Nadto zgodnie z art. 65 Kodeksu Karnego Wykonawczego, jeżeli skazany uchyla się od odbywania kary ograniczenia wolności, sąd zarządza, a jeżeli uchyla się on od świadczenia pieniężnego lub obowiązków orzeczonych na podstawie art. 34 § 3 Kodeksu karnego, sąd może zarządzić wykonanie zastępczej kary pozbawienia wolności. Jeżeli zatem sąd dojdzie do przekonania, że skazany uchyla się od odbywania kary ograniczenia wolności, zarządzi wykonanie zastępczej kary pozbawienia wolności.
Jak uniknąć zastępczej kary pozbawienia wolności?
W przypadku orzeczenia zastępczej kary pozbawia wolności skazanemu przysługuje możliwość złożenia zażalenia na postanowienie w przedmiocie kary zastępczej lub wniosku o wstrzymanie wykonania kary. Po wniesieniu do Sądu zażalenia akta sprawy przesłane zostaną do Sądu II instancji, który przeanalizuje okoliczności sprawy i zgromadzone dowody i podda kontroli orzeczenie Sądu o zarządzeniu wykonania zastępczej kary pozbawienia wolności.
Przepisy przewidują także możliwość złożenia wniosku o wstrzymanie wykonania kary. Zgodnie z art. 65a Kodeksu Karnego Wykonawczego, Sąd może w każdym czasie, biorąc pod uwagę okoliczności sprawy oraz warunki skazanego, wstrzymać wykonanie zastępczej kary pozbawienia wolności w stosunku do skazanego. Istota przedmiotowego uregulowania polega na umożliwieniu skazanemu wykonania kary ograniczenia wolności przede wszystkim w postaci zasadniczej. Sąd może postanowić o wstrzymaniu wykonania zastępczej kary pozbawienia wolności wówczas, gdy skazany oświadczy na piśmie, że podejmie odbywanie kary ograniczenia wolności i podda się rygorom z nią związanym. Wniosek taki skazany powinien złożyć do Sądu, który wydał postanowienie o zamianie kary.
Przy podejmowaniu decyzji w przedmiocie wstrzymania wykonania kary zastępczej decydujące znaczenie powinna mieć ocena postawy skazanego, która uznana została za uchylanie się od odbywania kary ograniczenia wolności, świadczenia lub obowiązków orzeczonych na podstawie art. 34 § 3 k.k., rozmiary i formy tego uchylania się. Znaczenie ma również ocena właściwości i warunków osobistych skazanego oraz prognoza na ile realne jest podjęcie przez skazanego wykonywania pracy społecznie użytecznej.
Postanowienie w przedmiocie wstrzymania wykonania zastępczej kary pozbawienia wolności Sąd podejmuje na posiedzeniu bez udziału stron. W decyzji wstrzymującej wykonanie sąd jest zobowiązany także do określenia wymiaru pozostałej do odbycia kary ograniczenia wolności.
Wstrzymanie wykonania zastępczej kary pozbawienia wolności następuje do czasu wykonania orzeczonej kary ograniczenia wolności. Należy jednak pamiętać, że w przypadku gdy skazany uchyla się od odbywania kary ograniczenia wolności, sąd zarządza wykonanie zastępczej kary pozbawienia wolności. Niedopuszczalne jest ponowne wstrzymanie wykonania tej samej zastępczej kary pozbawienia wolności.
Pomoc Adwokata
Pamiętaj, że jeśli potrzebujesz adwokata, to chętnie Ci pomogę. Doradzam klientom z obszaru całej Polski, w tym również w ramach konsultacji online oraz porad telefonicznych. Zapraszam serdecznie do zapoznania się z moją ofertą oraz do kontaktu!
